Delft

Gisteravond vonden de Algemene Beschouwingen voor 2012 plaats in de Gemeenteraad. Volgens de SP is er in de begroting veel te weinig aandacht voor mensen met lage inkomens. Lees verder voor onze inbreng!

Voorzitter,

Zagen we vorig jaar de lucht nog betrekken, nu zitten we midden in het onweer. Nadat de afgelopen jaren de bezuinigingen langzaamaan werden ingezet, is het nu echt menes. Delft krijgt komend jaar minder geld van de overheid en bezuinigt nog 11 miljoen euro méér dan vorig jaar. En dat betekent dat er nu echt dingen veranderen in onze stad, met hier en daar dramatische gevolgen.

Ik zal u eerlijk toegeven dat wij bij de SP wel eens denken ‘Je zal maar wethouder zijn, in dit financiële noodweer. Je zal maar de verantwoordelijkheid hebben om het, met al die tekorten, tot een goed einde te brengen.’ En ik wil dan ook beginnen om, vanaf deze oppositiekant, een aantal complimenten uit te delen.

• De SP heeft het afgelopen jaar gemerkt, dat wij een stadsbestuur hebben dat niet wegloopt voor problemen. Dat inziet dat er écht minder geld uitgegeven kan worden en daar naar handelt. Hoe dat vervolgens uitpakt, daar zal ik nog op terug komen.
• We zien ook dat het college, af en toe, maar toch, open staat voor ideeën van bewoners en van de gemeenteraad en bereid is openheid van zaken te geven.
• En kreeg de raad van het vorige college nog ‘visiedocumenten’ van honderden pagina’s, die eigenlijk niets vertelden, nu is er meer een ‘niet lullen maar poetsen’- mentaliteit, die de SP waardeert. Er is meer duidelijkheid, ook in de informatie naar de gemeenteraad. Een compliment dus, dat ook zeker voor de Delftse ambtenaren bedoeld is.
• En als laatste - en dan stoppen we met de veren hoor - : het lijkt erop dat u het enorme Spoorzone project in de hand hebt. Ondanks de overlast die er voor Delftenaren is, geloven wij wel dat het project tot een goed einde zal komen.

Tot zover over de werkwijze van dit college. En dan over de inhoud. Want hoewel we u niet, zoals het vorige college, kunnen verwijten dat er géén keuzes gemaakt worden, wordt nu meer en meer duidelijk dat de inhoudelijke visie van het stadsbestuur niet die van de SP is.

Het college wil, zo staat in de begroting, ‘investeren in werkgelegenheid en voorzieningen van hoge kwaliteit en vol in zetten op de profilering van Delft als kennisstad en als centrumgemeente’.
En om dat voor elkaar te krijgen wil het college de komende jaren bezuinigen, hervormen en investeren. Tja, en ik heb het al eerder gezegd: élk bestuur zal dat momenteel willen; de vraag is eerder: waarop bezuinigen, hoe hervormen en waarin investeren?

Ik zal die drie dingen eens langslopen.

Want het bezuinigen van dit college, komt wat de SP betreft te vaak neer op de afbraak van maatschappelijke voorzieningen, die je niet snel weer kunt op bouwen. Het sluiten van de bibliotheek in Tanthof, het terugdringen van voorzieningen voor mensen met een handicap, zoals een scootmobiel of een traplift, en de sluiting van acht buurthuizen – een derde van het totaal! - hebben niet alleen nú voor veel Delftenaren grote gevolgen, het gaat in de toekomst ook extra kosten opleveren om het voorzieningenniveau weer op peil te krijgen.

Ja; bezuinigen moet, maar bezuinig dan op zaken die geen blijvende schade veroorzaken, zoals onderhoudswerkzaamheden die niet noodzakelijk zijn, versobering van grote bouwplannen zoals het stadskantoor of de cofinanciering van projecten die ook zonder de gemeente wel door gaan.

Dan de hervormingen die onze stad ondergaat. Het college gaat uit van de terugtredende overheid, dus een kleinere overheid die minder doet, en meer de ‘regiefunctie’ heeft. In het verleden ging dat over verzelfstandiging van het water- en energiebedrijf, de afgelopen tijd zijn de VAK en de openbare scholen op afstand gezet, en straks de ongediertebestrijding, het parkeren, en wie weet wat nog meer.

Die neo-liberale ideologie van dit college heeft als gevolg dat wij als gemeenteraad, en dus als inwoners van Delft, straks veel minder te zeggen hebben over tal van onderwerpen.
Een kleiner wordende overheid is dus minder democratisch. De SP wil nu wel eens weten hoe ver het college hierin wil gaan. Wat verstaat u nou precies onder een ‘regiegemeente’? Wat moet een een gemeente volgens het college nog wél zelf blijven doen?

Uiteindelijk wordt er ook nog geïnvesteerd in Delft. De investeringen in de deze begroting gaan wéér bijna zonder uitzondering naar kenniseconomie-projecten. Niet verwonderlijk, gezien de visie van het college over werkgelegenheid en kennisstad.
En ja, ook de SP vindt een gezonde, groeiende economie belangrijk. En u mag zelfs een ‘kenniseconomie’ willen bereiken, al is dat een beetje een abstract begrip. De vraag is alleen hoe maakbaar die kenniseconomie is.

Ik haal nog maar eens even het rekenkamerrapport van afgelopen jaar aan, over de effectiviteit van het kennisbeleid van de gemeente. De conclusies in dat rapport liegen er niet om: er zijn na 15 jaar investeren, geen echt resultaten. De werkgelegenheid neemt zelfs af, er is in Delft geen economische groei en we hebben hier minder startende bedrijven dan in andere gemeenten.

Het creëren van banen bij bedrijven en kennisinstellingen is niet alleen nou juist géén hoofdtaak van de gemeente, al het geld dat er heen gaat heeft dus niet eens effect. En aan iets dat geen resultaat oplevert, moet je geen geld uitgeven.

Dát is de visie van de SP over bezuinigen, hervormen, en investeren. Voorzitter, ik wil nog een aantal zaken bespreken.

Want in het licht van die kenniseconomie die banen op moet leveren, wil ik het eens met u over armoede hebben. Het beste middel tegen armoede is betaald werk, zo lezen we in de begroting. Voor sommigen is dat waar, maar voor velen ook niet. Van de Delftnaren met een laag inkomen, lezen we in de laatste Monitor Lage Inkomens, heeft slechts een derde een uitkering, en werkt bijna 30 procent! En die groep werkende armen, is de laatste jaren alleen maar toegenomen.

Werk is dus zeker geen garantie tegen armoede, en juist daarom zijn de ondersteunende regelingen, zoals de Delftpas, de kwijtschelding rioolrecht, en de schoolkostenvergoeding zo belangrijk. Dat deze regelingen ook daadwerkelijk goed werken, onze complimenten aan Wethouder Bolten daarvoor, zien we doordat ze steeds beter worden gebruikt.
Mensen met een laag inkomen hebben het extra zwaar op dit moment. En wat gebeurt er nu: er wordt komend jaar 3 miljoen euro bezuinigd op arbeidsparticipatie en armoedebestrijding. De Delftpas, schuldhulpverlening en de bijzondere bijstand gaan er langzaam aan, terwijl dit juist de regelingen zijn die mensen uit de problemen houden. Dus ik zou zeggen: als je wil investeren in de economie; schrap dan de bezuinigingen op armoedebestrijding.

Naast brood op de plank, is het ook noodzakelijk dat de Delftse inwoners wat te zeggen hebben over hun omgeving. Inspraak dus, voordat er veranderingen plaatsvinden, bijvoorbeeld bij straatwerkzaamheden of bouwplannen. Vorig jaar beloofde wethouder Vorkurka ons een communicatieplan, waarin ook vastgelegd moest worden hoe de gemeente met inspraak van bewoners omgaat, maar dat plan hebben we nog niet gezien. Jammer, want dat de inspraak nog niet op orde is werd het afgelopen jaar pijnlijk duidelijk bij bouwplannen voor onder andere de Scheepmakerij en het Rietveld. Bij die laatste dienden bewoners zienswijzen in, hoorden vervolgens 9 maanden niets en kregen uiteindelijk een week voor de commissievergadering bericht dat het bestemmingsplan besproken zou worden. Zo ga je niet met mensen om, vond ook het college overigens. De SP wil daarom door de gemeente georganiseerde inspraakavonden, bij alle bestemmingsplannen.

Voorzitter, pas geleden spraken we nog uitgebreid over de zorg, bij de nieuwe invulling van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. En zoals wij toen ook hebben verteld, steken de bezuinigingen op voorzieningen voor mensen met een handicap ons. De bedoeling is dat mensen zoveel mogelijk voor hun handicap gecompenseerd worden, en dus zoveel mogelijk zelfredzaam blijven. Dat principe wil de SP overeind houden: liever een aanpassing aan de keuken, waardoor je zelf kunt koken, dan een maaltijdvoorziening.
Maar, de gemeente probeert nu expliciet de aanschaf van individuele voorzieningen te voorkomen. En dat houdt mensen juist afhankelijk.

Ook op het gebied van vervoer, moeten mensen die minder mobiel zijn gecompenseerd kunnen worden, en daar hebben we de RegioTaxi voor. Lastig is alleen dat mensen altijd een minstens uur moeten wachten voordat die kan komen. En juist de doelgroep van de RegioTaxi, ouderen en mensen met een handicap, moet nog wel eens snel naar de huisarts of eerste hulp. Dan is een ambulance nog niet nodig, maar spoed wel geboden. Voor die gevallen wil de SP een spoedtaxi mogelijk maken die neerkomt op het vergoeden van een taxirit. Dat voorstel heeft u allemaal ontvangen en daar zullen we volgende week verder over spreken.

Na de zorg voor Delftse inwoners wil de SP de zorg voor natuur en milieu zeker niet vergeten. En het klimaatbeleid is volgens ons dan ook een belangrijk aandachtspunt voor de gemeente. Delft wil klimaatneutraal zijn in 2050. Dat betekent géén CO2 uitstoot meer voor onze stad. Een prachtige doelstelling, maar we moeten echt nog wel een hoop doen om dat te halen. Ik wil het college dan ook oproepen om niet alleen doelstellingen te maken, maar ook een actueel actieplan waarin precies staat hoe we de uitstoot van broeikasgassen gaan terugdringen.

Onze laatste voorstel, voorzitter, slaat twee vliegen in één klap. Zoals ik heb uitgelegd vindt de SP dat de gemeente wel wat meer mag doen voor mensen met weinig geld. De vraag naar betaalbare woningen is bijvoorbeeld onverminderd hoog. De wachttijd voor een sociale woning in Delft was vorige week bij Woonnet Haaglanden 1,5 tot 6 jaar en er waren 27 woningen beschikbaar. En er staan momenteel wel meer dan 370 huizen boven de 2,5 ton te koop in in onze stad. Geen eerlijke verdeling dus.
Ondertussen, is de ontwikkeling van de Harnaschpolder een zwaar verliesgevend project; vooral omdat de grond waar duurdere woningen op moesten komen nog niet verkocht is. De SP wil graag meedenken over een oplossing. We zouden de grond sneller verkopen door er goedkopere woningen te plaatsen – hoeveel precies, daar kunnen we het nog over hebben. Zo voldoen we aan de vraag naar betaalbare woningen én beperken we verliezen.

Voorzitter, dit zijn onze alternatieven. We zullen ze komende week verder met u bespreken en ik wil tot slot het het volgende advies geven:
Bezuinig waar het kán, versober grote bouwplannen zoals het stadskantoor, bezuinig op bijvoorbeeld onderhoudswerkzaamheden die niet noodzakelijk zijn, of de cofinanciering van projecten die ook zonder de gemeente doorgang vinden.
Hervorm door als gemeente je verantwoordelijkheid te nemen. Juist deze tijd vraagt om een sterke overheid die zijn taken bij zich houdt.
En zet vol in op de mensen in onze stad, die het zwaar hebben. Investeer in armoedebestrijding, goede voorzieningen in de zorg die mensen zelfredzaam houden, in milieu en klimaat en in goede, betaalbare woningen.
Dát zou Delft tot de stad zou maken die de SP graag ziet.