Delft

"Nu komt de aap uit de mouw. Het is crisis, en in tijden van crisis moeten keuzes gemaakt worden. Worden de tekorten opgelost door diegenen die ze veroorzaakt hebben, of door de gewone mensen? Gaan we door op de ingeslagen weg, of leren we van onze fouten en kiezen we voor een menselijker en socialer beleid? Kiezen we voor een nieuw stadslogo, of zorgen we ervoor dat zieke mensen niet hun eigen zorg hoeven te betalen?" Dit zei Lieke van Rossum dinsdag tijdens de algemene beschouwingen in de gemeenteraad.

Voorzitter, mijn fractie heeft vanaf deze plek de afgelopen jaren gezegd dat we als gemeente tegen het slechte kabinetsbeleid moesten ingaan. Dat de theorie in deze raadszaal niet hetzelfde is als praktijk op straat en dat goede plannen in Delft vaak een slechte uitvoering kenden.
Maar nu, na jaren van onduidelijkheid over waar dit college nou eigenlijk voor kiest, laat zij eindelijk haar ware aard zien.

Met deze begroting, kiest het college er voor dat:

• zieke mensen extra moeten gaan betalen en niet meer de zorg krijgen waar ze recht op hebben;
• kinderen niet meer in een veilige speeltuin met toezicht kunnen spelen;
• de hulp aan mensen met geldproblemen wordt uitgekleed, juist nu er meer mensen moeite hebben om rond te komen;
• en dat onze brandweer straks haar werk niet meer goed kan doen.

En ja, we moeten bezuinigen. Vier miljoen welteverstaan. Maar waarom hebben we dan wel geld voor:

• de WFIA, een dure club die de afgelopen vier jaar nog geen 10 bedrijven naar Delft heeft gehaald;
• en voor het concept ‘Delft Kennisstad’, waarvan we geen idee hebben wat het ons oplevert;
• voor een wervingscampagne voor nieuwe gemeenteraadsleden;
• voor een stééds maar duurder wordend stadskantoor;
• en om miljoenen kwijt te raken aan het wachten om dure koopwoningen te kunnen bouwen in de Harnaschpolder.

Het college bezuinigt in het wilde weg, meestal zonder onderbouwing, op álle programma’s, behalve op kennisstad en economie! Hét onderwerp, waarvan we het minst weten wat er met ons geld gebeurd. En waarvan we ook het minst weten van wat het ons oplevert. Als ik het college was, zou ik eerst maar eens een half miljoen op vaag economisch beleid en dure folders voor stadsmarketing bezuinigen.
Maar die keuze, die maakt het college niet. En zo wordt in Delft de crisis betaald door gewone mensen; door mensen met minder geld, door kinderen, door zieken en ouderen.

In deze begroting wordt structureel bezuinigd op de budgethulp. Het is toch niet te geloven dat hier juist nu op bezuinigd wordt. Je zou denken dat er, in tijden van crisis; met een toegenomen werkeloosheid, eerder méér dan minder vraag is naar budgethulp. En er was al niet genoeg geld voor beschikbaar. Vorig jaar bleek nog uit de evaluatie van het armoedebeleid dat de schuldhulpverlening niet effectief was. Onvoldoende zelfs! De SP vroeg toen al om méér geld en capaciteit, want door mensen op tijd te helpen kunnen grotere problemen in de toekomst worden voorkomen. Dat is niet alleen noodzakelijk voor die mensen zelf, maar als we ze nu niet helpen, dan zijn er straks zeker meer mensen die hulp nodig hebben dan de gemeente aankan.

Verder wil het college wil de eigen bijdrage in de thuiszorg gaan verhogen. Een schandaligere manier om meer geld in het laatje te krijgen kan ik bijna niet bedenken. Wat de SP betreft moeten mensen die in aanmerking komen voor thuiszorg zo min mogelijk drempels tegenkomen om de zorg, waar ze recht op hebben, te krijgen. Door een eigen bijdrage te vragen komt er een financiële drempel bij. Wilt u nu echt de tekorten oplossen over de ruggen van de ouderen en zieken?

Sommige mensen die thuiszorg gebruiken, hebben het geluk dat er iemand in hun naaste omgeving, een mantelzorger, op vrijwillige basis zorgtaken uitvoert. Nu komt er meer ‘aandacht voor mantelzorg bij indicatiestellingen’. Dat wil in goed Nederlands zeggen: Als je zoon je wel kan komen helpen, kun je fluiten naar de uren thuiszorg waar je recht op hebt. Oftewel, de mantelzorger, die het toch zwaar heeft, wordt ingezet als onbetaalde professional. En zo wordt de vrijwillige inzet van deze mensen misbruikt om te bezuinigen op professionele hulp, waardoor de gemeente minder kosten hoeft te maken.

En dan wordt er 150.000 euro per jaar bezuinigd op de brandweer. Is er bij de brandweer zoveel geld over? Of gaat deze bezuiniging ten koste van de veiligheid, of ten koste van de arbeidsomstandigheden van de brandweermannen? Er zijn niet bepaald aanwijzigen dat er terecht op de brandweer wordt gekort. Uit het onderzoek naar de brand bij bouwkunde bleek dat er nog wel wat aanbevelingen waren. En er moet ook tijd en geld zijn om die aanbevelingen op te volgen. Als er op de brandweer moet worden bezuinigd, dan moet het college eerst maar eens uitleggen waarom dat geen problemen geeft.

Naast deze bezuinigingen gaat het ook bij de kleinere zaken mis. Wij hebben vier speeltuinen in Delft waar kinderen al jaren onder toezicht veilig kunnen spelen. Door de toezichthouders weg te bezuinigen, bespaart het college weer een paar duizend euro. Het college bespaart zo alleen ook op veiligheid, sociale contacten, en een nette, schone omgeving.

En zo komt de aap dus uit de mouw: als puntje bij paaltje komt investeert het college liever in het ‘product Delft’ en hoe dit in de markt gezet wordt; dan in haar eigen inwoners. De SP kiest ervoor om, juist in tijden van crisis, te investeren in mensen.

En investeren in mensen, gebeurt niet alleen met geld. Dat gebeurt ook door naar ze te luisteren. En daar vervolgens ook wat mee te doen natuurlijk. Maar ons college lijkt wel doof. Zoveel mensen hebben geprobeerd uit te leggen wat er mis ging en gaat bij de RegioTaxi. Maar in de eisen voor de nieuwe vervoerder is nauwelijks wat veranderd.

Het lijkt wel of het doel is, om de buurthuizen systematisch en vakkundig, één voor één de afgrond in te helpen. Of het nu gaat om het Westerkwartier, De Bomenwijk of de Gillisbuurt:
overal zijn dezelfde problemen ontstaan. De gemeente heeft ervoor gezorgd dat Breed Welzijn Delft de buurthuizen niet ondersteunt, maar helemaal over heeft genomen. Openingstijden zijn ingekort en de buurthuizen lopen leeg.
En college: vrijwilligers en bezoekers proberen u duidelijk te maken dat hún buurthuis zijn huiskamerfunctie verliest. Dat mensen hun sociale contacten kwijtraken. Dat ze op zaterdag na de markt geen kop koffie in hun buurthuis meer kunnen krijgen. Maar er gebeurt niets.
Vanaf deze plek wil ik de wethouder nog een keer vragen waar hij nou mee bezig is. Wat de SP betreft, moeten de buurthuizen weer van de buurt worden en is BWD er voor ondersteuning en niet voor de exploitatie. Mensen moeten zich weer thuis voelen in het buurthuis en, ook al kost dat extra geld, de openingstijden moeten ruim zijn. Maar vooral moet er eindelijk eens echt naar de buurt en de vrijwilligers geluisterd worden.

Helaas is het democratisch gehalte in onze stad is inmiddels gedaald tot onder het nulpunt. Het houden van een referendum is laatst nog zo goed als ónmogelijk gemaakt, en het begrip ‘inspraak’ werkt tegenwoordig alleen nog bij de rechter. Er wordt niet geluisterd naar de bewoners van TU-Noord, er wordt niet geluisterd als het om parkeerbeleid gaat.
Democratie in Delft is ver te zoeken. Zélfs het aantal stemlokalen wordt verminderd.

Het komt natuurlijk goed uit: als je niet naar mensen luistert, hoor je ze ook niet als je op ze bezuinigt.

Maar waaróm moet Delft precies bezuinigen? Dat komt echt niet door te hoge uitgaven op al die zaken waar het college nu geen geld meer voor heeft. De oorzaak ligt voor een belangrijk deel in het subsidiëren van dure koopwoningen. Daar gaat het college gewoon mee door. Omdat er blijkbaar nauwelijks vraag is naar dure woningen ligt de nieuwbouw in de Harnaschpolder onnodig stil. Dat lost het tekort aan woningen niet op en kost de gemeente miljoenen; maar dat is volgens de wethouder nodig, want, ik citeer: “anders zitten we over vijftien jaar met een wijk opgescheept waarop niemand zit te wachten.” En ondertussen moeten mensen jaren wachten op een betaalbare huurwoning.
Het is niet alleen de Harnaschpolder waar er weinig van de plannen van dit college terecht komt. Inmiddels niet echt een verrassing meer, maar er is het afgelopen jaar opnieuw zo goed als niets gebeurd aan de nieuwbouw van betaalbare woningen. Bij het verkopen en slopen van huurwoningen worden de doelstellingen ruimschoots gehaald, en ook de bouw van dure koopwoningen ligt op schema; maar er zijn de afgelopen vier jaar slechts 166 betaalbare huurwoningen bijgekomen, in plaats van de 960 die waren afgesproken. Het college had de lat al niet zo hoog gelegd, maar de doelstellingen worden op bij lange na niet gehaald. Er moet daarom nu echt met voorrang worden ingezet op de bouw van betaalbare woningen, bijvoorbeeld in de Harnaschpolder. Er zijn heel wat mensen die graag een betaalbare woning willen hebben en daar al jaren op wachten. Maar het college wacht liever een paar jaar, tot er misschien mensen zijn die liever een dure woning hebben.

Voorzitter, tot slot.
Als dit college ouderen en chronisch zieken, kinderen, vrijwilligers, vraagt om de rekening te betalen, dan vinden wij dat dan ook alle overbodige uitgaven worden geschrapt. Dus wat de SP betreft, stopt de gemeente dan ook met de bijdrage aan de borrel na afloop van de raadsvergadering. Als raadsleden na de vergadering de behoefte hebben om iets te drinken, dan kunnen ze dat zelf best betalen. Ja, dat bespaart maar € 3.000 per jaar. Maar kunt u aan de inwoners van Delft verkopen, dat er in het stadhuis niets bezuinigd hoeft te worden en in de rest van de stad wel? Ik denk het niet.
Het college heeft met de begroting haar ware aard laten zien. Wat de SP betreft, kiest Delft voor het investeren in mensen. Met geld, met democratie, met echte inspraak; niet met lege woorden en niet met loze folders.